ATAG montok papakawasa do susumikul montok mogowit talipaun piowit-owit doid sikul nopo nga toiso-iso ahal di au kangaam om kagu nga ogumu ih au asaga miampai atag dino.
Songulun mongingia ih mangajar id watas Ranau, Matildah Matius minoboros, au iyau kaakun miampai atag dino.
“Ino au kopogowit do nunuunu kowosian kumaa susumikul suai ko manahak kobolingkangan di tagayo kumaa boogian mongingia om susumikul dino sondiri.
“Tant noh do pongintangan susumikul ngawi akasou dati nung haro oh mogisusuai kawo ‘gajet’ talipaun apandai id haro id kapadagangan baino.
“Toririmo yoolo mamain monuang timpu pamainan ih haro miampai au momoduli do timpu pambalajaran,” ka dau kumaa Utusan Borneo hiti konihab.
Tumanud dau, talipaun ih doung kawawagu dino nogi popomilo diolo mamagambar kaantakan di au osonong mantad tambalut diolo miagal kinantakan mongimang mongingia diolo om poposuang doid liwang ‘youtube’.
Suai ko iilo ka dau, sokiro ko susumikul dino haro tinimungan miagal samseng, gunoon diolo talipaun dino montok rumomut do tambalut aiso tonggungan dino id labus montok moninduol do susumikul di au diolo orohian.
“Nokosodia noh sikul talipaun ginumuan, om gunoon kounalan dino montok rumomut molohing nung kiguno.
“Au oku kopio kosokodung atag dino sabap ino au kopogowit asil kumaa goduwo-duwo tinan,” ka dau.
Namot dino, songulun kagu mongingia kinangaian tosonong ih mangajar id watas Kudat, Chong Kong Ling minoboros laang mogowit talipaun piowit-owit mongoi sikul nopo nga iso laang di au olidas montok timpu pambalajaran.
Ka dau, tumimpuun susumikul papaatod kotorinaan pason toniiba (SMS) kumaa tambalut diolo ontok idsuang kalas om ino kopongimbulai dati do kooyuon di au osonong kopio.
“Haro dati diolo momoguno do talipaun dino montok moniru id poporiksaan sabap kokikitanai talipaun apandai baino osonong kopio piagalon susumikul gulu poh ih aiso koumatan tosonong irad dino.
“Ino kopongimbulai nogi dati do kobolingkangan kapanahakan…haro dati wookon susumikul ih manakau talipaun opintar dino.”Suai ko momirubat tusin tunui montok monuang kawagu gatang ‘prabayar’ toiko mambayar siwa bulanan, ino kapangawagat nogi do kousinan paganakan susumikul dino nokomoi.
Om songulun mongingia ih mangajar id watas Song, Sarawak, Michael Tirasag au nogi kaakun miampai ahal dino.
“Suai ko ino obuli kopongimbulai do kobolingkangan sosial id pialatan susumikul, ino nogi kapasanang do susumikul montok mongudut ontok poporiksaan,” ka dau.
Ka dau, haro dati timpu pambalajaran dino amu podulionon di susumikul ngawi hinonggo mamagambar yoolo do timpu koponudukan dino noopo.
Kawagu dau, kooyuon irad diti kopongimbulai do iso kooyuon di au osonong id pialatan boogian mongingia om susumikul nogi.