Koburuon do Keningau notimpuunan di OKK Sedomon di toun 1936

0

KOTOINAAN di D. J. Jardine sabaagi do upisor tagayo do pomorintaan komponi Boritish id Sabah di toun 1934-1937 minogowit laang poposiliu do poinggumu po Luguan Tulun Mamasok (NC). Mantad dilo, pinasi kawagu di Jardine oh Kounsol Monoina Luguan Tulun Mamasok miampai pinopoinggayo po kawagu do kopuruan kounsol dilo. Ontok pinitimbungakan kotoinaan porinta di toun 1935, pinotimpuun di Jardine oh laang papataak kokuasaan tagayo kumaa do porinta kinoiyonon. Tinuridong nogi oh Kotinanan Tulun Mamasok Kinoiyonon montok monoguang do kotoinaan id nayatan watas.

Kotoinaan id nayatan watas toguangon do momuruan tulun mamasok kaampai no tulun Kadazandusun. Pinataak kumaa diolo oh kuasa poimponu montok momuhu sukai, manantu kooturan om nogi momogompi kousinan.

Otumbayaan ih Jardine do kohimbogui oh tulun mamasok monoguang do karaja koporintaan kinoiyonon id siriba do panamangan koporintaan Boritish.

Kinopointutunan do karalanon dilo minogowit kalansanan mongoi do kotilombus no di oh koburuon do tisoiso watas miampai do kiwaya.

Tinuridong nogi di Jardine oh Longkod Koupisan Tulun Mamasok id Bingkor di ontok toun 1936. Koupisan nopo dilo nga tinoguang id siriba do kokuasaan di OKK Sedomon Gunsanad. Montok ponimpuunan, tinuridong di Sedomon oh linominon kuut mamasok, walai pogumbayaan do upisor koporintaan, sikul om nogi kolinik id Bingkor.

Poompus timpu duwo toun, nakaanu ih OKK Sedomon popoburu do watas Keningau. Pinointutun nogi disio oh tomu ontok tikid pompod minggu, pinopoinggayo do kapananaman parai, minongunsub kapananaman kupi om nogi minonuhu do tulun ngawi dau montok papaatod do tangaanak diolo mongoi sikul.

Mantad dilo nokoinggumu oh susumikul id Sikul Mamasok Bingkor kuminaa id 120 tulun. Naangaian dilo po nogi nosiliu do kokitanan di kiawaya kopio ih tinoguang do koupisan tulun mamasok id siriba do kokuasaan di OKK Sedomon. Poingkuro po nga au pinointutun id watas ngawi do suai oh koupisan miagal dilo sabap no do kinorikatan do sangod sompomogunan koduwo di toun 1941.

Ontok dilo, longkod koupisan nokomoi nopo nga isoiso no do koupisan tulun mamasok di noturidong ih binuruan do tulun Kadazandusun mantad tinaru di Kwijau, ih OKK Sedomon bin Gunsanad. (Mantad buuk ‘Kadazandusun di Sabah’, Dr Dayu Sansalu, 2008).