Mi’aung ih tumagak nodi apatut do potilombuson

0

Mi’aung toiko id pangaratian boros Malayu ‘Makan Bersama’ nopo nga koubasanan suku tinaru Kadazan watas Papar ih pohoroon ontok papanau ababayan ‘Babad’.

Goduwo-duwo pasangan pangantin id abaabayan misosowoli poposuap makan miampai intangan di goduwo-duwo paganakan.

Poingkuro poh nga koubasanan diti maid-laid tumagak om olihuwan nodi gisom do ogumu sukod tomulok timpu diti au koilo kaadaton ‘Mi’aung’ diti, soira pohoroon ino om nokuro mah papaharo ababayan diti.

Ababayan Babad toiko Maliwan montok tulun Brunei id Sabah nopo nga ababayan mogowit muli pasangan pangantin doid lamin ponong kusai kalapas kaharo ababayan pisasawaan ih kumoiso id lamin boogian kusai toiko tondu.

Pohoroon ababayan Mi’aung’ sabaagi mamaramai om popotorungak do pangantin tondu ih owiton muli doid lamin pangantin kusai sabaagi tanda kotindapaan tulun kawwagu toiko monongiwan id toiso-iso paganakan.

Koubasanan nopo potorungakon id ababayan Mi’aung nga takano mantad wagas kampung linangatan wagas pulut om ansakon miampai santan om waig piasau tomulok om langatan nogi miampai tonsi piasau tomulok.

Sada nopo nga sada bawang om koubasanan nopo nga mantad kawo sada ‘Bunongou’ toiko ‘Putian’ montok tulun Malayu Brunei ih nonsok ‘ampap’.
Sundung pia aiso kotontuon potorungakn katapi id koubasanan nopo nga kiginumu turu piring takano, 14 galas waig tinumon, turu mangkuk waig pomoliung longon om turu ‘cuik ampap’ sada Buongou mangan posodiao. Potorungakon pasangan pangantin diti pokuoon id sakai talam om pokuoon id tatanga pialatan nuludan onom potorungakon di susuai.

Tolu paganakan ponong kusai om tondu ih nakasawo noh alapon nogi montok momoruhang pasangan pangantin montok makan songowian id ababayan Mi’aung dino.

Ontok popotimpuun do ababayan, songulun Bobolion tondu papanau do ababayan ‘Membabad’ toiko monguyung kakasou pogului makan.
Miampai mambasa boboroson pointantu om mongigit iso gayang toiko ‘elang’ ababayan ih potimpuunon di Bobolian dino kitujuan montok monguyung tombiruo om sunduan taraat, pongimbarasan di au osonong toiko gaab ngawi tulun ngawi di angaraat om mosolon toiko momiwogu kumaa pasaangan pangantin.

Tumanud kotumbayaan ih pinosusui di Bobolian ih papanau do ababayan dino, isio nopo nga ih Amit Gontawoi, elang toiko gayang ih gunoon nopo nga gayang tungkusan turun monurun. Ino nopo nga nokoumbal ginuno montok mamatai om momutul tulu sangod id nonggo tobuk ih kiharo id nuluan gayang dino nopo nga tobuk sangod di naala.

Soira opongo ababayan ‘membabad’, lohowon pangantin tondu om kusai montok popotimpuun do ababayan ‘Mi’aung’ id nonggo pangantin kusai pokionuon momoliung longon id bagas tompurung piasau. Ontok momoliung longon, insan po kagu Bobolian dino mambasa boborosn pointantu.
P
ogului kapanau ababayan poposuap/papaakan, takano ih linopi obolugu mangan posuapo misuli id pialatan goduwo-duwo pangantin. Om soira asalasai, alapon di Bobolian onom pasangan mantad paganakan pangantin kusai om tondu montok makan toinsanan.

Ababayan diti suai montok mamaramit kotindapaan pangantin tondu, ino nogi sabaagi popopipit do paganakan goduwo-duwo boogian id nonggo ino sabaagi adat koubasanan ih kobilangan om ponokotanda do kokikitanai miupus-upus.

Montok Minami T Anduini, songulun Momonsoi Kololoisan om tuuniyon om nogi DJ Sabah VFM (Sabah) ih lobi ointutunan sabaagi DJ Suga nopo nga pangantin kusai ih pinopotilombus koubasanan turun monurun diti kinasib kopio sabap paganakan dau kakaal mongigit om momogompit adat laid dino.

Tumanud dau, sabaagi sinakagon tomulok ih tumungkus do adat om koubasanan taki dau kigaab montok tumilombus momogompit adat dino om potungkuson kumaa sinakagon dau.

“Sabaagi sukod tomulok, koubasanan ‘seni warisan’ miagal diti kangaam gompion mooi do au opunso toiko atagak ino do sogigisom (owolitan kaadaton koubasanan doung kawawagu),” ka dau.

Montok pangantin tondu, Rita Aloyssius Malik songulun Monunurat Abar om nogi Poposolimbou Abar id TV1 himayaan sabap paganakan sawo dau kakaal mongigit ogirot om momogompi koubasanan om kaadaton gulu-gulu tulun Kadazan Papar diti.

Ka dau, pogului diti isio au insan koilo toiko nokorongou ababayan adat ‘Mi’aung’ diti.

“Koubasanan diti kobilangan kopio om kangaam kopio potilombuson om pointutunon kumaa sinakagon do tohuri tadau, mooi do au opunso/atagak,” ka dau om aharap okon adat M’aung nopo, katapi adat ngawi suai nogi kangaam kopio gompion.
Montok Angel Sunkadhamai Marshal Motiung, 15, ababayan ‘Mi’aung’ nopo nga tungkusan suku tinaru Kadazan Papar ih mositi do gompion om potilombuson.

Ka dau, sabaagi pialatan sinakgon idsuang paganakan diti logoson noh kaadaton koubasanan ih tinungkusan di paganakan aanu popointutun kumaa dagai ih ponogi sukod tomulok.

Ka dau, nung aiso nopo toilalaan mantad tulun ngawi nokotuo, adat tungkusan miagal diti au dati dagai oilaan.

“Tungkusan koubasanan miagal Mi’aung diti osonong kopio do potilombuson om gompion sabap ino haro nogi koompitan miampai koposion taki-aki tokou di gulu poh,” ka dau.

KAPSON: Goduwo-duwo pasangan pangantin id abaabayan misosowoli poposuap makan miampai intangan di goduwo-duwo paganakan.