KUCHING: Perjanjian antara Malaya, Sabah, Sarawak dan Singapura dalam mewujudkan negara Malaysia yang mengan-dungi Syarat 18/20 untuk Sarawak/Sabah perlu dikaji semula demi menjaga kepentingan rakyat kedua-dua negeri (Sarawak dan Sabah).
Pada 1961, empat negeri telah duduk semeja berun-ding untuk menubuhkan Malaysia dan beberapa syarat telah diterima oleh Malaya, Sabah, Sarawak dan Singapura sebagai asas penubuhan serta penggabungan negeri-negeri terbabit.
Aktivis Sosial Wan Zain Syed Mohdzar berkata, Malaysia yang telah memilih untuk terus bergabung dengan Malaya atas 18/20 terma dan syarat yang digariskan dalam perjanjian tersebut.
“Justeru, apa yang menjadi isu ketika ini ialah apakah terma dan syarat dalam perjanjian itu boleh dikuatkuasakan oleh Sarawak dan Sabah dalam menuntut hak mereka sebagai negeri yang berga-bung dengan Malaya,” katanya di sini semalam.
Menurutnya, terma dan syarat perjanjian terbabit hanya tinggal satu perjanjian yang boleh diketepikan oleh kerajaan persekutuan tanpa mengambil berat aspirasi terma dan syarat penggabungan mewujudkan Malaysia.
Oleh yang demikian kata beliau, rakyat Sarawak dan Sabah berpendapat agar terma dan syarat itu dibuat secara rasmi sebagai sebahagian daripada Perlembagaan Persekutuan dan memberi perlindungan serta jaminan hak rakyat Sarawak/Sabah.
“Kalau tidak rakyat Sara-wak dan Sabah tetap ketinggalan dalam semua hal.
“Kita wajib menuntut kesamarataan peluang dalam pendidikan, niaga, kerja dan sebagainya.
“Anak peribumi Sarawak dan Sabah ramai yang ke-tinggalan dan sesetengah mereka tidak diberi peluang untuk terus maju dalam merealisasikan penggabungan itu membawa erti kepada rakyat Sarawak dan Sabah,” katanya.